Roots in verzorging

Als je mij inmiddels een beetje kent, weet je dat ik van Ghanese komaf ben. En daarmee bedoel ik écht Ghanees opgevoed. Twi lerend, met traditionele normen, waarden én verzorgingsrituelen.

Ook al groeide ik op in Nederland, thuis werd ik grootgebracht met nkuto (pure shea butter) en cacao butter. Mijn oma, moeder en tantes mixten alles samen: olie, kruiden en boters. Vaak met een speciale mixer die daarvoor klaarstond.

En dan die geur van shea… die herken je uit duizenden. Sterk, maar tegelijk zo vertrouwd. Voor mij staat die geur gelijk aan thuis. Combineer dat met het stevige inmasseren, en je begrijpt waarom ik er nog steeds een glimlach van krijg als ik eraan terugdenk.

De kracht van traditionele extracten

Onze (voor)ouders hadden geen schappen vol producten. Zij gebruikten wat de natuur gaf  en dat deden ze al generaties lang. In Ghana waren shea butter (nkuto), African black soap (alata samina), baobab-olie en cacao butter vaste onderdelen van de dagelijkse verzorging. Geen luxe, maar noodzaak. Shea voedde en beschermde de huid, black soap reinigde op een zachte maar effectieve manier, baobab kalmeerde en herstelde, en cacao butter hield de huid soepel en gehydrateerd.

Ook klei werd in sommige regio’s gebruikt voor maskers en reiniging, en in de kustgebieden waren kokos- en palm kernel olie belangrijke verzorgers. Alles puur, lokaal en doeltreffend. Deze kennis werd mondeling doorgegeven, van moeder op dochter, van tante op nichtje. ✨

Dat maakt deze extracten tijdloos. Ze bewezen hun kracht al generaties terug, en precies daarom zijn ze vandaag de dag nog steeds zo waardevol, zelfs nu onze huid een andere context kent.

Wat melanine écht uniek maakt

De melanine-rijke huid is gevormd onder de tropische zon. Melanocyten maken meer pigment aan: een krachtige bescherming, maar ook een kwetsbaarheid. Want bij elk wondje of puistje kan diezelfde melanine doorschieten, waardoor donkere vlekken ontstaan.

Juist daarom vraagt onze huid om zachtheid en balans. En dat is precies wat traditionele extracten altijd boden – natuurlijke bescherming, voeding en kalmte. 🌿

De overgang naar een ander klimaat

Onze traditionele extracten waren perfect afgestemd op een huid die dichtbij de evenaar leefde: veel zon, warmte en luchtvochtigheid. In die omstandigheden had de huid vooral behoefte aan bescherming tegen uitdroging, kalmte na zonblootstelling en het vasthouden van vocht. En precies dat deden de natuurlijke boters, oliën en kleien die voorhanden waren. Ze waren puur, lokaal en eenvoudig maar in die context meer dan voldoende om de huid gezond, soepel en egaal te houden.

Toen onze leefomgeving veranderde (koudere klimaten, droge lucht, centrale verwarming) veranderden ook de behoeften van onze huid. Wat in de tropen voldeed, was in Europa ineens niet genoeg. Daar ontstond een gat: Westerse landen ontwikkelden hun eigen huidkennis en producten, afgestemd op lichtere huidtypes en hun klimaat. Onze huid, met haar eigen behoeften en gevoeligheden, viel buiten dat plaatje.

Hoe de dominante huidkennis ontstond

Toen huidanalyse en productontwikkeling systematisch werden vastgelegd, gebeurde dat vooral in Westerse landen. Daar werden lichtere huidtypes als uitgangspunt genomen, simpelweg omdat die lokaal het meest voorkwamen en omdat kennis uit andere regio’s niet werd meegenomen.

Zo ontstond een eenzijdig beeld: producten en behandelingen die goed aansloten bij lichte huid, maar niet altijd bij de melanine-rijke huid. En dat fundament werkt vandaag de dag nog steeds door in veel lesboeken, onderzoeken en productlijnen.

De rol van de beauty standaard

Die eenzijdige kennis vertaalde zich ook naar de schoonheidsindustrie. Foundations kwamen jarenlang bijna uitsluitend in lichte tinten, en behandelingen werden ontwikkeld op huidtypes Fitzpatrick 1 tot 3. Voor melanine-rijke huidtypes was er simpelweg geen passend aanbod.

Daar kwam nog iets bij: de dominante schoonheidsstandaard zelf. In magazines, campagnes en reclames werd vooral één beeld van schoonheid benadrukt: Lichtere huid, Eurocentrische trekken. Het beeld dat als ‘norm’ werd gepresenteerd, was er simpelweg niet voor iedereen.

Tegelijkertijd grepen veel van ons terug op de kennis die we al generaties kenden. Krachtige remedies die hun waarde bewezen in tropische klimaten, maar die niet altijd dezelfde uitwerking hadden in een koud, droog klimaat zoals hier. Je ziet dat vandaag nog terug: vaseline is in veel huishoudens hét redmiddel tegen droge huid of lippen, juist omdat het die afsluitende laag geeft die in ons klimaat vaak ontbreekt. Het werkt als een moderne vertaling van wat natuurlijke boters in de tropen al eeuwenlang deden: de huid beschermen tegen uitdroging en barrièreverlies.

En precies daar ontstond de kloof: tussen producten die niet voor ons ontwikkeld waren, en tradities die in een ander leefklimaat hun volle kracht hadden.

De gevolgen voor onze huid

Doordat producten en kennis zo lang niet afgestemd waren op de melanine-rijke huid, zagen we de gevolgen letterlijk terug in de spiegel. Zepen die de huid te veel stripten, crèmes die irritatie gaven, behandelingen die juist méér pigmentvlekken veroorzaakten. En dat vaak niet omdat professionals of merken het verkeerd bedoelden, maar omdat de basiskennis ontbrak.

Voor de melanine-rijke huid is dat extra gevoelig. Een wondje of ontsteking leidt sneller tot hyperpigmentatie. Een verkeerd product kan de huidbarrière aantasten, waardoor herstel veel langer duurt. En dat zorgt voor frustratie: je volgt de adviezen die overal worden gedeeld, maar bij jou werkt het niet of wordt het zelfs erger.

Het heeft ertoe geleid dat veel mensen jarenlang het gevoel hadden dat ze moesten kiezen tussen twee uitersten: óf terugvallen op traditionele remedies, óf experimenteren met producten die niet voor hen ontwikkeld waren.

Terug naar kennis, vooruit naar zichtbaarheid

Juist daarom voelt mijn rol als educator, founder en formulator zo belangrijk. Ik wil die kloof dichten: tussen traditie en moderne wetenschap, tussen afwezigheid en zichtbaarheid. Niet door terug te verlangen naar vroeger, maar door de lessen van toen te vertalen naar nu. Wat werkte dichtbij de evenaar, vertalen we naar producten en behandelingen die ook in een Europees klimaat effectief zijn.

Met deze reeks Melanin Moments wil ik laten zien dat de melanine-rijke huid niet “moeilijk” of “anders” is, maar simpelweg vraagt om de juiste expertise en context. En dat begint bij bewustwording.

Volgende week kijken we naar het onderwijs: waarom leren veel studenten nog steeds zo weinig over de melanine-rijke huid? En wat betekent dat voor de toekomst van onze branche?

Blijf leren, blijf stralen – tot de volgende Melanin Moment! 💛
Liefs,
Angela