Soms komt pigment niet van binnenuit of door de zon, maar gewoon door wat je zelf elke dag op je huid smeert.

In deze blog neem ik je mee in een vorm van hyperpigmentatie die vaak wordt vergeten, maar verrassend vaak voorkomt: productgerelateerde hyperpigmentatie. Van parfum tot essentiële oliën, van agressieve zuren tot onjuist gebruik van bepaalde crèmes – deze triggers veroorzaken zélf pigment, of verergeren het als je huid al kwetsbaar is.

Het kan frustrerend zijn: je denkt goed bezig te zijn, maar je huid vertelt een ander verhaal. Daarom leg ik je vandaag uit:
– welke ingrediënten je in de gaten moet houden
– waarom deze vorm van pigment ontstaat
– en wat je wél kunt doen om je huid te beschermen en herstellen

Let’s talk pigment. 💛

Wat is productgerelateerde hyperpigmentatie?

Productgerelateerde hyperpigmentatie ontstaat wanneer de huid donkerder wordt als reactie op producten die je zelf aanbrengt. Denk aan parfum, essentiële oliën, agressieve zuren of zelfs bepaalde make-up of crèmes. Deze vorm van pigmentatie komt vaak voor bij mensen met een melanine-rijke huid, en toch wordt het zelden besproken.

Wat er gebeurt?
Sommige ingrediënten kunnen de huid irriteren, uitdrogen of overgevoelig maken. En als jouw huid gevoeliger is voor pigment (zoals bij veel melanine-rijke huidtypes het geval is), dan leidt die irritatie vaak tot… pigmentvorming. Vooral wanneer de huid niet goed wordt beschermd of hersteld na gebruik.

En het vervelende is: je merkt het vaak niet direct. De huid raakt langzaam uit balans. Tot het moment dat er ineens donkere vlekjes verschijnen, vaak op precies die plekken waar je dacht dat je goed voor je huid zorgde.

Welke producten veroorzaken dit?

Niet elk product veroorzaakt pigmentvlekken. Maar bepaalde ingrediënten – vooral als ze onjuist gebruikt worden of niet goed afgestemd zijn op de melanine-rijke huid – kunnen de huid irriteren of overgevoelig maken. En dat is waar het misgaat, want een gevoelige huid kan pigment gaan aanmaken als verdedigingsmechanisme.

Dit zijn een paar veelvoorkomende triggers die we regelmatig tegenkomen:

1. Parfum (synthetisch)
Synthetische parfums – vaak aanwezig in body sprays, crèmes, en zelfs sommige gezichtsverzorging – bevatten geurstoffen en alcohol die de huid kunnen irriteren of uitdrogen. Als je dit opdoet en daarna onbeschermd de zon in gaat, reageert de huid soms met pigmentvlekken. Wist je trouwens dat áls er geur zit in een natuurlijk product, dit volgens de wet ook moet worden vermeld als 'parfum' op de ingrediëntenlijst? Dus parfum op een label betekent niet per se iets slechts, maar synthetische varianten zijn vaak de boosdoeners.

2. Agressieve zuren en peelings
Zuren zoals glycolzuur, salicylzuur en retinol kunnen geweldig werken als je weet hoe je ze gebruikt. Maar zonder kennis, of zonder voldoende SPF en herstelfase, kun je de huid juist dunner, gevoeliger en vatbaarder maken voor pigmentvorming. Dit zie ik vaak gebeuren bij mensen die ‘snelle’ resultaten willen.

3. Bleekmiddelen of whitening crèmes
Crèmes die beloven je huid te ‘verlichten’ of ‘bleken’ bevatten soms ingrediënten die de natuurlijke melanineproductie verstoren. Hierdoor raakt de huid uit balans, en ontstaat een soort reboundeffect: het lichaam maakt juist extra pigment aan om zich te beschermen. Je verzwakt het systeem dat je eigenlijk wil ondersteunen.

4. Te veel scrubben of exfoliëren
Overmatig exfoliëren, zeker met agressieve korrels of dagelijks gebruik, beschadigt de huidlaag. En elke beschadiging bij een melanine-rijke huid is een potentieel signaal voor de huid om pigment aan te maken. Kies liever voor milde, natuurlijke scrubs zoals gemalen olijfpitten (zoals in onze Natural Scrub), en bouw je routine rustig op.

Waarom gebeurt dit sneller bij de melanine-rijke huid?

Als we het hebben over pigmentvorming door producten, dan is het belangrijk te begrijpen dat de melanine-rijke huid veel alerter reageert op schade. Waarom? Omdat onze huid een groter aantal actieve melanocyten bevat, dat zijn de cellen die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van pigment.

Zodra de huid ook maar íets ervaart als een bedreiging (denk aan irritatie, microbeschadiging, uitdroging of ontsteking) schieten deze melanocyten in actie. Hun taak is beschermen. En ze doen dat door pigment (melanine) aan te maken op die plek. Bij een lichte huid zie je die reactie vaak nauwelijks, maar bij een melanine-rijke huid is het verschil direct zichtbaar: een donkere vlek op een lichtere of egalere huidomgeving.

Het is een prachtig verdedigingsmechanisme, de huid doet haar werk! Maar het kan frustrerend zijn als je niet weet waar het vandaan komt of hoe je ermee om moet gaan. Vooral omdat sommige pigmentvlekken pas weken of zelfs maanden na het gebruik van een bepaald product ontstaan. Dan is het extra lastig om de oorzaak te herkennen.

Wat kun je doen als je denkt dat jouw pigment door een product komt?

Allereerst: observeer. Merk je dat er na gebruik van een bepaald product donkere vlekken ontstaan, of dat bestaande pigmentvlekken verergeren? Stop dan tijdelijk met dat product en kijk of je huid kalmeert. Vooral als het gaat om producten met parfum, zuren of ‘skin lightening’-claims.

Daarnaast is het slim om je routine te versimpelen. Ga terug naar een milde basis: reinigen, hydrateren, beschermen. Dit geeft je huid de ruimte om te herstellen. Onze ervaring is dat producten met kalmerende ingrediënten juist bijdragen aan herstel en balans. 

En belangrijk: bescherm je huid dagelijks tegen de zon. Zelfs als je denkt dat het pigment niet door UV komt. Zonne-invloed kan pigment ‘vastzetten’, en dat maakt het veel moeilijker om er vanaf te komen.

Vertrouw je het niet of blijft het pigment terugkomen? Laat dan een huidspecialist meekijken. Soms is het niet het product zelf, maar een combinatie van ingrediënten, lifestyle en zonblootstelling die samen voor pigment zorgen. Samen kijken naar oorzaak én oplossing is altijd het krachtigste.

Voorkomen is beter dan genezen

Zoals bij veel vormen van hyperpigmentatie geldt ook hier: voorkomen is key. En gelukkig kun je veel doen om je huid te beschermen tegen productgerelateerd pigment:

🌞 Gebruik dagelijks SPF.
Elke dag. Ook als je alleen binnen bent of het bewolkt is. UV-licht versterkt de kans dat irritatie of gevoeligheid door producten zich omzet in pigment. SPF is je beschermschild.

🌿 Kies voor kalmerende verzorging.
Een huid die in balans is, raakt minder snel overprikkeld. Denk aan ingrediënten die de huidbarrière herstellen én ontstekingsreacties dempen. Zoals aloë vera die hydrateert en verzacht, curcumin die diep inwerkt op pigmentproductie, of centella die micro-ontstekingen kalmeert. Deze ingrediënten zie je ook terug in onze formules, juist omdat ze de huid tot rust brengen op meerdere niveaus.

💛 Luister naar je huid.
Trek, prikkelend gevoel, roodheid of rare glans? Dat is je huid die iets probeert te vertellen. Geef haar rust, en wees lief. Niet elk product dat ‘werkt’ is ook geschikt voor jóuw huid.

🧴 Vertrouw op expertise, niet alleen op de ingrediëntenlijst.
Een legitiem huidverzorgingsmerk moet álles vermelden wat in een product zit. Zelfs natuurlijke geurstoffen (vaak vernoemd als: Parfum) of minieme hoeveelheden conservering. Dat kan intimiderend lijken, maar het zegt niet automatisch iets over veiligheid of werking. Kies voor merken die transparant zijn, maar ook écht begrijpen wat jouw huid nodig heeft. Zoals wij bij Melplexion®.

Tot slot

Deze vorm van pigment wordt vaak vergeten maar kan grote impact hebben.
Als je jezelf herkent in deze blog: wees niet te streng voor jezelf. Je deed wat je dacht dat goed was. En nu weet je beter.

Volgende week duiken we in de laatste blog van deze reeks: pigment rondom de mond en ogen. Een subtiele vorm maar één die veel voorkomt én lastig te behandelen is als je niet weet wat je ziet.

Blijf leren, blijf stralen – tot de volgende Melanin Moment! 💛
Liefs,
Angela